Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 19 Eylül 2024 tarih ve 1484 sayılı İlke Kararı ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine yönelik önemli düzenlemeler getirdi. Bu karar, kripto varlık piyasasının daha güvenli ve şeffaf bir şekilde işlemesini hedeflerken, yatırımcıların korunmasını da amaçlıyor. İşte kararın detayları ve sektöre etkileri: ilgili Kararın Tam metni : https://spk.gov.tr/data/66ec7a468f95db223cb0e1a1/2024-48.pdf
İçindekiler
1. Müşteri Nakitlerinin Saklanması ve Yönetimi
- Banka Zorunluluğu: Müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması ve platformun kendi varlıklarından ayrı olarak izlenmesi zorunlu hale getirildi.
- Ayrı Hesaplar: Müşteri hesapları, ilgili platform müşterilerine ait olduğu açıkça belirtilerek tanımlanacak ve amacı dışında kullanılamayacak.
- Nakit İşlemlerinin Sınırlandırılması: Platformlar, müşteri nakitlerini elden alamaz, müşteriye elden teslim edemez ve kendi bünyelerinde saklayamaz. Müşteri nakit transferleri, sadece bankalar veya yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığıyla yapılabilecek.
2. Müşteri Emirlerinin Alınması ve Kayıtların Tutulması
- Resmi Kanalların Kullanımı: Müşteri emirleri, platformların resmi internet sitesi, mobil uygulaması veya kayıtlı telefonları üzerinden alınacak.
- Sosyal Medya Yasağı: WhatsApp, Telegram gibi sosyal medya uygulamaları üzerinden müşteri emirleri alınamayacak.
- Kayıtların Saklanması: Emir kayıtlarının güvenli ve doğru bir şekilde tutulması, 8 Kasım 2024 tarihinden itibaren bu esaslara uygun olarak saklanması zorunlu olacak.
3. İzinsiz Faaliyetlerin Önlenmesi
- Döviz Bürosu Benzeri Faaliyetler: Kripto varlıkların alım satımını döviz bürosu benzeri şekilde düzenli olarak yürütenler, izinsiz faaliyet olarak değerlendirilecek ve yasal yaptırımlarla karşılaşabilecek.
4. NFT ve Sanal Oyun Varlıklarına İlişkin Düzenlemeler
- Listeleme Dışı Varlıklar: Misli olmayan ve benzersiz nitelikteki kripto varlıklar (NFT) ve sadece sanal oyunlarda kullanılan kripto varlıklar, SPK’nın listeleme esasları dışında tutuldu.
- Bilgilendirme Zorunluluğu: Bu varlıkları işleme konu eden platformlar, müşterilere bu varlıkların SPK denetiminde olmadığına dair bilgilendirme yapacak ve bu bilgilendirme müşteri tarafından onaylanmadan işlem gerçekleştirilemeyecek.
5. Likidite Sağlayıcılarına İlişkin Düzenlemeler
- Platform Dışı Faaliyetler: Asli faaliyeti likidite sağlamak olan ve yatırımcılara harici hizmet sunmayan kuruluşlar, platform faaliyeti olarak değerlendirilmeyecek.
6. Eşler Arası (P2P) Dijital Pazar Yerleri
- İzinsiz Hizmet Uyarısı: P2P dijital pazar yerlerinde başkası hesabına düzenli olarak işlem yapılması, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti olarak değerlendirilecek.
- Faaliyetlerin Sonlandırılması: Bu faaliyetleri yürütenlerin 8 Kasım 2024 tarihine kadar faaliyetlerini sonlandırmaları gerekecek.
7. Diğer Mevzuat Kapsamındaki Kripto Varlıklar
- İlgili Düzenlemelere Uyum: Emtia, gayrimenkul gibi diğer kurum ve kuruluşların yetki alanına giren konularda kripto varlık kullanımı, ilgili düzenlemelere uygun olarak yürütülecek.
- Sermaye Piyasası Araçları: Sermaye piyasası araçlarına dayalı kripto varlık ihraç edilemeyecek ve platformlarda listelenemeyecek.
8. Reklam ve Tanıtım Faaliyetleri
- Objektiflik ve Şeffaflık: Platformlar, yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi içeren reklam, ilan ve duyuru yapamayacak.
- Getiri Garantisi Yasağı: Mutlak getiri veya zarara karşı garanti taahhüdünde bulunulamayacak.
9. Promosyon ve Referans Programları
- Referans Gelirlerine Yasak: Platformlar, herhangi bir yöntemle yeni müşteri kazandıran kişilere veya bu müşterilere menfaat veya fayda sağlayan promosyon kampanyaları düzenleyemeyecek.
- Mevcut Programların Sonlandırılması: Halihazırda yürütülen referans (referral) programları ve benzeri kampanyalar, karar tarihinden itibaren 15 gün içinde sonlandırılacak.
10. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Entegrasyonu
- Veri Transferi ve Entegrasyon: Platformlar, MKK’ya veri transferi için gerekli teknik altyapıyı sağlayarak entegrasyon işlemlerini tamamlayacak.
11. İşlem ve Saklama Esasları
- Satış Kısıtlamaları: Platformlar, müşterilere karşı taraf oldukları işlemlerde kendi cüzdanlarında bulunan kripto varlıklar kadar satış yapabilecek.
- Tasarruf Yasağı: Müşterilerin kripto varlıkları ve nakitleri üzerinde platformlar veya üçüncü şahıslar lehine herhangi bir tasarrufta bulunulamayacak.
- Kaldıraçlı İşlemler Yasağı: Ödünç kripto varlık işlemleri, kredi verme ve kaldıraçlı işlemler yapılamayacak.
12. Cüzdan Kontrolü
- Anahtar Kontrolü: Müşteri kripto varlıklarının saklandığı cüzdanların anahtar kontrolünün en geç 8 Kasım 2024 tarihine kadar platformlarda olması gerekecek.
- Aykırı Uygulamalar: Bu hükme aykırı uygulamalar, yasal yaptırımlara tabi olacak.
Sonuç ve Değerlendirme
SPK’nın bu İlke Kararı, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine netlik kazandırırken, yatırımcıların korunmasını ve piyasanın düzenli işlemesini hedefliyor. Özellikle referans programlarının yasaklanması, platformların pazarlama stratejilerini önemli ölçüde etkileyecek.
Yatırımcılar ve Kullanıcılar İçin Öneriler:
- Bilgilendirme: Platformların resmi duyurularını ve güncellemelerini yakından takip edin.
- Hak ve Yükümlülükler: Yeni düzenlemeler kapsamında haklarınızı ve yükümlülüklerinizi öğrenmek için platformların müşteri hizmetleriyle iletişime geçin.
- Güvenlik: Kripto varlıklarınızın güvenliği için platformların yeni saklama ve cüzdan düzenlemelerine uyduğundan emin olun.
